As decisões para a inserção da eficiência energética em parque construído universitário/Decisions for inserting energy efficiency in a university building stock

Authors

  • Marcos Antonio Leite Frandoloso Brazilian Journals Publicações de Periódicos, São José dos Pinhais, Paraná

DOI:

https://doi.org/10.34117/bjdv5n9-039

Keywords:

Eficiência Energética. Edifícios Universitários. Sustentabilidade universitária. Processo de tomada de decisão.

Abstract

Atualmente, o crescente interesse pela eficiência energética tornou-se relevante tanto em termos ambientais quanto econômicos. Algumas iniciativas foram lançadas e despertaram a responsabilidade ambiental nas Universidades; valores de referência e classificações de indicadores foram obtidos para o desempenho energético nos parques construídos das Universidades. Para avaliar as características positivas e negativas, foi proposta uma metodologia que pudesse verificar sua aplicabilidade na Universidade de Passo Fundo - Brasil. Quatro aspectos foram desenvolvidos: consumo de recursos energéticos; condições de conforto; processos de tomada de decisão e índices de referência de eficiência. Simulações utilizando o software DesignBuilder foram aplicadas para obter o diagnóstico dos modelos de condições reais e ideais. Como o presente estudo identifica e avalia a evolução dos fatores incidentes para o consumo de energia, espera-se que a Universidade promova uma reflexão sobre suas práticas para desenvolver ferramentas viáveis, que contribuam para medidas sustentáveis. É imperativo que o processo de tomada de decisão siga as diretrizes para avaliar investimentos e custos ao medir as estratégias de gerenciamento ambiental e todas as suas implicações. Este trabalho contribui para o debate sobre as políticas das universidades, numa perspectiva inclusiva sobre sua infraestrutura, e, consequentemente, sua relação com exemplos concretos para melhorar a Educação para a Sustentabilidade.

References

ABNT ASSOCIAÇÃO BRASILEIRA DE NORMAS TÉCNICAS. NBR 15220: desempenho térmico de edificações. Rio de Janeiro: ABNT, 2005.

ABNT ASSOCIAÇÃO BRASILEIRA DE NORMAS TÉCNICAS. _. NBR 15575: edifícios habitacionais - desempenho. Rio de Janeiro: ABNT, 2013.

BOSCH GONZÁLES M. et al. Avaluació energètica d’edificis: experiència de la UPC. Barcelona: UPC, 2006.

CATALAPIEDA, I. R.; BOSCH, M.; LÓPEZ, F. Involvement of final architecture diploma projects in the analysis of the UPC buildings energy performance as a way of teaching practical sustainability. Journal of Cleaner Production, n. 14, p. 958-962, 2006.

DESIGNBUILDER. DesignBuilder EnergyPlus Simulation Documentation. DesignBuilder v3.1. DesignBuilder, 2011. Disponível em:<http://www.designbuilder.co.uk>. Acesso em: 16 dez. 2012.

FRANDOLOSO, M. A. L. La inserción de la eficiencia energética en los edificios universitarios brasileños: las políticas y los procesos de toma de decisiones. Tese (Doutorado). Departament de Tecnologia em l’Arquitectura. Programa de Doctorat en Arquitectura, Energía i Medi Ambient. Escola Tècnica Superior d’Arquitectura. Universitat Politècnica de Catalunya. Barcelona: UPC, 2018. Disponível em:<http://www.tdx.cat/handle/10803/461416>. Acesso em: 26 mar. 2018.

FRANDOLOSO, M. A. L.; CUCHÍ I BURGOS, A.; CUNHA, E. G. DA. The application of eco-efficiency in university buildings: policies and decision-making process. In: Towards Green Campus Operations: Energy, climate and Sustainable Development Initiatives at Universities. Berlin: Springer, 2018. p. 141-158.

GESTAL. Smart Gate M. Retrieved on 29 Jan. 2009. Disponível em:<http://www.gestal.com/new/pdf/datasheetGATEM.pdf>. Acesso em: 29 jan. ro 2009

LEAL FILHO, W. The United Nations Decade of Education for Sustainable Development: lessons learnt and needs to be met. International Journal of Sustainability in Higher Education, n.15, vol.2, Apr. 2014. DOI: 10.1108/IJSHE-01-2014-0001.

LÓPEZ PLAZAS, F. Sobre el uso y la gestión como los factores principales que determinan el consumo de energía en la edificación. Tese (Doutorado), Escola Tècnica Superior d’Arquitectura, Universitat Politècnica de Catalunya. Barcelona: UPC, 2006.

PROCEL. Regulamento técnico da qualidade do nível de eficiência energética de edifícios comerciais, de serviços e públicos (RTQ-C), PROCEL/Eletrobras, vol. 2. 2010a. Disponível em:<http://www.procelinfo.com.br/main.asp?View={5A08CAF0-06D1-4FFE-B335-95D83F8DFB98}&Team=&params=itemID={F7464D4C-CE30-4137-A741-C889BCB15E3F};&UIPartUID={05734935-6950-4E3F-A182-629352E9EB18}>. Acesso em: 03 jul. 2012.

PROCEL. Regulamento de avaliação da conformidade do nível de eficiência energética de edifícios comerciais, de serviços e públicos (RAC-C). PROCEL/Eletrobras, vol. 3. Disponível em:<http://www.procelinfo.com.br/main.asp?View={5A08CAF0-06D1-4FFE-B335-95D83F8DFB98}&Team=&params=itemID={F7464D4C-CE30-4137-A741-C889BCB15E3F};&UIPartUID={05734935-6950-4E3F-A182-629352E9EB18}>. Acesso em: 03 jul. 2012.

PROCEL. Manual para aplicação do RTQ-C. Rio de Janeiro: PROCEL/Eletrobras, 2013. Disponível em:<http://www.procelinfo.com.br/main.asp?View=%7B5A08CAF0-06D1-4FFE-B335-95D83F8DFB98%7D&Team=&params=itemID=%7BABFC610F-53E8-439D-9AF5-8F305CD7338B%7D;&UIPartUID=%7B05734935-6950-4E3F-A182-629352E9EB18%7D>. vol. 4. Acesso em: 14 fev. 2014.

UNESCO. Draft International Implementation Scheme for the UN Decade of Education for Sustainable Development (2005-2014). UNESCO, 2004. Disponível em:<http://portal.unesco.org/education/admin/file_download.php/Final+IIS.pdf?URL_ID=36026&filename=10994104393Final_IIS.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=834142&name=Final+IIS.pdf&location=user-S/>. Acesso em: 14 jan. 2005.

UNESCO. Shaping the Future We Want. UN Decade of Education for Sustainable Development (2004-2014). Final Report. UNESCO, 2014. Disponível em:<http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002301/230171e.pdf>. Acesso em: 19 jan. 2014.

TOMASHOW, M. The nine elements of a sustainable campus. Cambridge, USA: MIT Press, 2014.

UPC UNIVERSITAT POLITÈCNICA DE CATALUNYA. OFICINA PER A LA GESTIÓ SOSTENIBLE. Com funciona un POE? Barcelona: Recursos i Serveis per a la Gestió Sostenible - UPC, 2012. Disponível em:<http://www.upc.edu/gestiosostenible/equips-de-treball/equips-de-millora-poe/documentacio-de-les-sessions-de-treball/com-funciona-un-poe-pdf/view>. Acesso em: 29 jul. 2013.

UPC UNIVERSITAT POLITÈCNICA DE CATALUNYA. UPC Energia 2020 - Comunitats sostenibles. Barcelona: UPC, 2017. Disponível em:<https://www.upc.edu/energia2020/ca>. Acesso em: 27 Nov. 2017.

Published

2019-09-08

How to Cite

Frandoloso, M. A. L. (2019). As decisões para a inserção da eficiência energética em parque construído universitário/Decisions for inserting energy efficiency in a university building stock. Brazilian Journal of Development, 5(9), 14202–14214. https://doi.org/10.34117/bjdv5n9-039

Issue

Section

Original Papers